Nieprawidłowe trawienie

Heartburn

Nieprawidłowe trawienie – częste zaburzenie przewodu pokarmowego

Nieprawidłowe trawienie często opisywane jest jako "nietolerancje pokarmowe". Dochodzi do niego, gdy organizm nie rozkłada pokarmu poprawnie na składniki, z powodu brakujących enzymów156. W rezultacie, składniki odżywcze mogą być trawione w sposób alternatywny, np. przez bakterie jelitowe, co prowadzi do różnych objawów. Dodatkowo, w najgorszych przypadkach, tylko kilka składników odżywczych jest dostarczonych do organizmu w odpowiednich ilościach (złe wchłanianie), co może prowadzić do ich niedoborów i ich objawów.

Wielu pacjentów z nietolerancją pokarmową cierpi również na nieprzyjemne objawy, takie, jak nudności, skurcze i ból brzucha, biegunki oraz tzw. tłuszczowy stolec. Estymuje się, że ponad 20% ludności krajów zindustrializowanych cierpi na nietolerancje pokarmowe.

widok na stół na którym znajduje się ser, jogurt oraz mleko

Jakie są rodzaje nietolerancji pokarmowych?

Istnieje różnica między nietolerancjami alergicznymi, a dużą grupą niealergicznych nietolerancji, w których problemem jest brak enzymu. Poza tym istnieją nietolerancje spowodowane niedoborem enzymu w wyniku choroby organicznej, np. niewydolności trzustki108. Najbardziej powszechną niealergiczną czynnościową nietolerancją, jest nietolerancja laktozy49. Przytrafia się ona ludziom, którzy mają problem z trawieniem laktozy, czyli cukru w nabiale, z powodu niedoboru enzymu zwanego laktazą w jelicie cienkim.

Jak przebiega "normalny” proces trawienia?

Aby zrozumieć, co może „pójść nie tak” i spowodować nieprawidłowe trawienie, należy przyjrzeć się zdrowemu trawieniu: proces ten rozkłada jedzenie na komponenty na dwa sposoby. Mechanicznie, poprzez żucie i perystaltykę narządów, oraz chemicznie i enzymatycznie, za sprawą kwasu żołądkowego i enzymów. Wówczas różne wartości odżywcze, minerały i witaminy są wchłaniane do krwiobiegu w ściankach jelit, a stąd rozprowadzane są po organizmie.

Materiałowa torba z zakupami spożywczymi

Jak rozwija się nieprawidłowe trawienie?

Wiele narządów jest zaangażowanych w proces trawienia, aby zapewnić, że nasz organizm otrzymuje wszystkie składniki odżywcze, witaminy i minerały, których potrzebuje. Nietolerancja może wynikać przede wszystkim z dwóch czynników:

  • Nietolerancja oparta na alergiach pokarmowych196:  Nietolerancja może być rezultatem alergii pokarmowej (na przykład na orzechy, ryby, produkty sojowe). Oprócz problemów żołądkowo-jelitowych, może także wywołać inne reakcje alergiczne – rumieńce, wysypki, skrócony oddech.
  • Nietolerancja oparta na braku enzymów: taka nietolerancja zdarza się, gdy niektóre produkty spożywcze nie mogą zostać rozłożone, ponieważ w organizmie nie ma wystarczającej ilości odpowiedzialnych za dane składniki enzymów65.
szczęśliwa kobieta w białej koszulce

Gdzie może dojść do nieprawidłowego trawienia?

Nieprawidłowe trawienie z powodu niewydolności trzustki

Enzymy trzustkowe rozkładają węglowodany, białka i tłuszcze z pokarmu, gdy tylko ten znajdzie się w jelicie cienkim20. Wytwarzanie lub uwalnianie tych enzymów może być upośledzone z różnych powodów, np. w wyniku przebytej operacji, stanu zapalnego narządu lub innej choroby trzustki156.

Złe trawienie spowodowane zaburzeniami funkcji żółci65

Żółć, produkowana w wątrobie i przechowywana w pęcherzyku żółciowym, pełni inną ważną rolę trawienną. Jej funkcją jest rozkładanie i wchłanianie tłuszczy z pożywienia. W przypadku zakłócenia produkcji lub uwalniania żółci, niektóre tłuszcze są wydalane niestrawione i dochodzi do tzw. stolca tłuszczowego. Może to być spowodowane na przykład kamieniami żółciowymi, zapaleniem wątroby lub innymi chorobami narządów.

Nieprawidłowe trawienie w jelitach

W jelicie cienkim pokarm jest dalej zmniejszany przez skurcze mięśni i rozkładany za pomocą kolejnych enzymów20. Niektóre choroby jelit mogą również prowadzić do redukcji tych enzymów, np. zapalenie jelit lub choroba Crohna.

Celiakia jest jedną z chorób, która może przybrać ciężki przebieg jeśli nie zostanie w porę wykryta107. Oddziałuje przede wszystkim na jelito i jest spowodowana reakcją na gluten - czyli grupę białek występujących w niektórych ziarnach. Ma zarówno cechy alergiczne, jak i autoimmunologiczne. W tej chorobie pokarmy zawierające gluten powodują zapalenie błony śluzowej jelita cienkiego, czemu może towarzyszyć uszkodzenie komórek nabłonkowych jelit. W rezultacie wchłanianie składników odżywczych jest osłabione, co może prowadzić do poważnych objawów ich niedoboru. Objawy i stopień zaawansowania obrazu klinicznego mogą być bardzo różne. Możliwe objawy to między innymi biegunka, wzdęcia, stolec tłuszczowy, utrata apetytu i masy ciała, nudności, zmęczenie. Ta choroba jednakże często pozostaje niewykryta przez długi czas. Terapia przyczynowa nie jest nadal możliwa, jedynie dożywotnia abstynencja od żywności zawierającej gluten jest w stanie pomóc.

Inne poważne choroby układu pokarmowego mogą - ale nie muszą - być źródłem nieprawidłowego trawienia. Dlatego zawsze należy skonsultować się z lekarzem, jeśli objawy utrzymują się przez dłuższy czas lub nawracają. Może on z całą pewnością odkryć, co powoduje Twoje dolegliwości. Dopiero po postawieniu diagnozy, środki terapeutyczne mają sens.

Nieprawidłowe trawienie węglowodanów

Węglowodany jak laktoza (cukier w nabiale) i fruktoza (cukier w owocach) są składnikami odżywczymi, które dostarczają najwięcej kalorii w naszej diecie. Ale jeśli nie są prawidłowo trawione w jelicie cienkim, nie cierpimy jedynie z powodu nadwyżki kalorii. Cukry dochodzą do naszych jelit niestrawione i zostają sfermentowane przez bakterie w jelicie grubym, jak tylko tam dotrą. Gaz, który jest w tym procesie wytworzony, powoduje intensyfikację czynnościowych problemów trawiennych, takich jak wzdęcia, gazy i ból brzucha.

Nieprawidłowe trawienie laktozy108 lub fruktozy99 może również być objawem innych chorób, takich jak wspomniana już niewydolność trzustki, choroba Crohna lub celiakia, a także wynikiem interwencji chirurgicznej lub po prostu starzenia się. Niektórzy ludzie rodzą się z niedoborem laktazy (enzymu odpowiedzialnego za rozkład cukru w nabiale), ale dość często to naturalny proces starzenia się zmniejsza skuteczność tego enzymu. Można temu przeciwdziałać, spożywając preparaty z laktazą lub modyfikując dietę i zmniejszając spożycie laktozy.

Brak wystarczającej ilości enzymów, które wspierają trawienie fruktozy – czyli sacharazy i maltazy – może również być odpowiedzialny za występowanie objawów niestrawności – z tym, że często nie jest to spowodowane zmniejszeniem aktywności enzymu, ale raczej nadmiernym spożyciem fruktozy w pierwszej kolejności107. Ludzkie jelita mogą przetwarzać jedynie ograniczoną ilość tych cukrów, zanim zaczną fermentować w okrężnicy. Podobnie jak w przypadku niestrawności laktozy, także tu dostępne są suplementy zwalczające objawy.

Jak objawia się nieprawidłowe trawienie?

Zakres objawów nietolerancji i / lub złego wchłaniania jest zróżnicowany.

Może obejmować:

  • nudności - czasami nawet wymioty
  • wzdęcia
  • skurcze brzucha
  • ból brzucha
  • biegunka i / lub zaparcia
  • gazy
  • tzw. tłuszczowy stolec (obszerny stolec w kolorze gliny o nieprzyjemnym zapachu)
Lekarka przeprowadzająca wywiad z pacjentem w średnim wieku.

Jak sprawdzić, czy mam nietolerancję pokarmową?

Jeśli podejrzewasz u siebie nietolerancję, poobserwuj przez chwilę swoje ciało - najlepiej stosując odpowiednią dietę i prowadząc dziennik objawów. Następnie zgłoś się do lekarza – przeprowadzi z Tobą wywiad medyczny i, jeśli to konieczne, zastosuje różne procedury diagnostyczne, aby wykluczyć inne przyczyny.

W przypadku podejrzenia nietolerancji, istnieje wiele sprawdzonych testów, na przykład:

  • Test oddechowy (np. jeśli podejrzewana jest nietolerancja laktozy108 lub fruktozy97)
  • Badanie krwi (gdy domniemana jest celiakia196 lub nietolerancja histaminy)
  • Badania moczu i kału

Jakie kuracje są dostępne?

Podejście terapeutyczne jest tak zróżnicowane, jak przyczyny. Jeśli u podstaw leży choroba organiczna, pierwszym celem leczenia będzie poradzenie sobie z nią. Objawy zazwyczaj także wówczas ulegają poprawie.

Generalnie dieta pomaga przy czynnościowych nietolerancjach pokarmowych. Unikaj żywności, której nie trawisz poprawnie lub, która wywołuje u Ciebie alergię. Istnieją diety umiarkowane, w których czynniki wyzwalające reakcję są jedynie redukowane (np. w przypadku nabytej nietolerancji fruktozy107) ale również surowe diety, które wymagają całkowitego wyeliminowania produktu drażniącego. Czasem możliwa jest suplementacja enzymu z zewnątrz, tak jest np. w przypadku nietolerancji laktozy108.

Jeśli niestrawność, alergia lub inna choroba jako przyczyna Twoich objawów zostaną wykluczone przez lekarza, może to oznaczać, że cierpisz na zaburzenia czynności przewodu pokarmowego, takie jak zespół drażliwego jelita lub niestrawność czynnościowa. W takim przypadku zastosowanie leczniczych ziół może przywrócić równowagę w funkcjonowaniu mięśni w przewodzie pokarmowym i uspokoić podrażnione nerwy żołądka110, 130, 132, 162, 163. Wielu cierpiących używa leku Iberogast®, doustnego płynu, który zawiera dziewięć idealnie dobranych ziół5, 45, 98, 105 i pomógł już ponad 80 milionom ludzi na całym świecie w walce z problemami takimi, jak ból brzucha, nudności lub wzdęcia23, 28, 45, 114, 115, 149, 187 .

Jelita

Jaka jest funkcja jelita cienkiego, grubego i jelitowej flory bakteryjnej? Dowiedz się wszystkiego o jelitach i ich działaniu już teraz!

Iberogast®

Zaburzenia ze strony przewodu pokarmowego są zazwyczaj nie tylko wyjątkowo nieprzyjemne i związane z licznymi dolegliwościami, ale często utrudniają codzienne życie. Całe szczęście istnieje Iberogast®: połączenie dziewięciu ziół leczniczych5, 45, 98, 105 skoncentrowane na walce zarówno z podstawowymi przyczynami5, 8, 10, 130, 191 jak i irytującymi objawami23, 28, 45, 79, 114, 115, 123, 149, 187.

Wszystko o Iberogast®

Bibliografia

Iberogast®

Iberogast classic