Unerwienie żołądka i jelitowy układ nerwowy: centrum kontrolne twojego żołądka
Unerwienie żołądka sprawuje kontrolę nad każdym etapem trawienia1, 2, od ruchów mięśni żołądka po wydzielanie soków trawiennych. Chociaż dzięki tej kontroli procesy trawienne w żołądku mogą zachodzić w sposób niezakłócony, ma ona także swoje wady: jeżeli unerwienie żołądka ulega podrażnieniu, jest nadwrażliwe albo też przekazywanie sygnałów nerwowych do mózgu jest w jakiś sposób zaburzone, może się to objawiać gwałtowną niestrawnością3, 4, 5, 6. Jak więc równoważyć działanie unerwienia żołądka? I jak ono działa?
Rola unerwienia żołądka
Podczas trawienia żołądek pełni kilka niezwykle ważnych ról7. Nie tylko przejmuje przeżuty pokarm z przełyku, ale też miesza go z sokami trawiennymi, które sam produkuje i podaje tak przygotowaną treść żołądkową dalej, do jelita cienkiego. Unerwienie żołądka sprawia, że te skoordynowane działania mogą przebiegać w sposób niezakłócony1, 2. Obejmujące cały żołądek nerwy równoważą działanie całego procesu.
Unerwienie żołądka nie jest całkowicie niezależne. Stanowi część jelitowego układu nerwowego, który oplata cały przewód pokarmowy siecią komórek kontrolujących wszystkie procesy trawienne.
Jelitowy układ nerwowy człowieka zawiera w przybliżeniu taką samą liczbę komórek, co rdzeń kręgowy. Ten fakt w połączeniu ze zdolnością do samodzielnego przetwarzania bodźców i wydawania poleceń bez udziału mózgu sprawia, że jelitowy układ nerwowy nazywa się niekiedy mózgiem jelitowym8. Warto jednak pamiętać, że nasz stan psychiczny może wpływać na stan układu pokarmowego. Na przykład zdenerwowanie przed nadchodzącym testem może wywoływać burczenie w żołądku, a irytacja na partnera lub partnerkę może odebrać nam apetyt i zepsuć romantyczną kolację, którą zaplanowaliśmy na wieczór.
Jelitowy układ nerwowy znajduje się też pod wpływem autonomicznego układu nerwowego, który unerwia nasze narządy wewnętrzne i dzieli się na dwie części:
- Układ współczulny, który zmniejsza wydzielanie soku żołądkowego i hamuje ruchy mięśni żołądka.
- Układ przywspółczulny, który pobudza krążenie krwi oraz wydzielanie soku żołądkowego, a także aktywuje motorykę żołądka.
Zależnie od sytuacji dominuje wpływ jednej z dwóch części układu autonomicznego. Na przykład w sytuacji stresowej może dojść do zaburzenia działania żołądka.
Czy unerwienie twojego żołądka jest nadwrażliwe? Objawy i przyczyny.
Trudno przegapić moment, kiedy unerwienie żołądka ulega zaburzeniu. Może to skutkować wieloma nieprzyjemnymi objawami, np.:
- uczucie przepełnienia i/lub ucisk w żołądku,
- nudności,
- ból żołądka,
- gazy,
- zgaga.
Przyczyną objawów może być podrażnienie nerwów żołądka albo zakłócenie impulsów nerwowych, które wpływa na reakcję neuronów na bodźce z układu trawiennego i powoduje silniejszą reakcję na bodźce zewnętrzne.
Dlaczego jednak dochodzi do podrażnienia nerwów? Istnieje wiele możliwych przyczyn:
- stres,
- pośpiech i zmartwienia dnia codziennego,
- ekscytacja,
- żołądek podatny na podrażnienia,
- dieta,
- spożywanie stymulantów takich jak alkohol, kawa i nikotyna.
Każdy z tych czynników może wytrącać z równowagi unerwienie żołądka i powodować typowe objawy.
Kiedy stres trafia do żołądka
Psychologiczne czynniki stresowe są częstą przyczyną objawów żołądkowych5.
Żeby zrozumieć, jak do tego dochodzi musimy zastanowić się nad różnymi rodzajami stresu oraz indywidualnymi sposobami jego odczuwania.
Częsty i/lub długotrwały stres może nie tylko wpływać na stan żołądka, ale też obciążać nas fizycznie i mentalnie, wpływając na ogólne samopoczucie. Dlatego warto mu przeciwdziałać. Zacznij od zidentyfikowania czynników, które wywołują u ciebie stres – w końcu walczyć można tylko ze znanym przeciwnikiem. Niektórzy ludzie doświadczają stresu w wyniku bezczynności, a inni stresują się nadmiarem zajęć. Kolejnym krokiem powinien być wybór strategii, jak np. pozytywne myślenie, uważność, ćwiczenia oddechowe albo poprawa jakości snu.
Zaleca się także leczenie objawowe żeby zapobiec sytuacji, gdzie podrażnione nerwy żołądka same w sobie stają się dodatkowym czynnikiem stresowym. Istnieją naturalne leki, które pozwalają szybko i skutecznie ukoić nerwy żołądka.

Jakie mogą być skutki podrażnienia nerwów żołądka?
Nerwowy żołądek (niestrawność czynnościowa) to zaburzenie trawienia o następujących typowych objawach5, 9:
- Skurcze brzucha
Spazmatyczne albo przypominające kolkę bóle brzucha o niesprecyzowanym umiejscowieniu. - Nudności
Silna potrzeba wymiotów, które jednak nie następują w sposób naturalny. - Ból żołądka
Bóle żołądka różnią się od siebie w zależności od przyczyn. Zazwyczaj zlokalizowane są po lewej stronie ciała, pod przeponą. - Ból w jamie brzusznej
Ból podmostkowy i zlokalizowany w górnej części jamy brzusznej. - Wzdęcia
Uczucie przepełnienia niepoprzedzone spożyciem ilości pokarmu mogącej wyjaśnić to uczucie. - Ucisk w jamie brzusznej
W zależności od wrażliwości unerwienia żołądka ucisk w jamie brzusznej może być odczuwany jako silne uczucie pełności albo nawet silny ból.
Jak uspokoić nadwrażliwy żołądek
Pozbycie się irytujących objawów wymaga zrównoważenia unerwienia żołądka. Oznacza to, że jeżeli objawy wywołują schorzenia organiczne, należy zacząć od ich wyleczenia. Jeżeli nie da się zidentyfikować żadnej organicznej przyczyny zaburzeń trawienia, lekarz może stwierdzić niestrawność czynnościową lub zespół jelita drażliwego. Są to zaburzenia czynnościowe, które nie mają przyczyn organicznych5, 10, a do ich leczenia często stosuje się preparaty ziołowe.
Nasze nawyki żywieniowe oraz styl życia mogą mieć kluczową rolę w wywoływaniu objawów. Dlatego też zmiana stylu życia i nawyków powodujących dyskomfort może mieć pozytywny wpływ. Możesz na przykład skupić się na redukowaniu stresu11, 12 albo na wyeliminowaniu z diety pokarmów wywołujących objawy zaburzeń trawienia13,14,15,16.
Lek Iberogast® łączy w sobie działanie dziewięciu różnych roślin leczniczych17,18,19,20 i poza łagodzeniem innych objawów niestrawności18, 21, 22, 23, 24, 25, 26, 27, 28 może też pomóc ukoić wrażliwe unerwienie żołądka17, 29, 30, 31, 32 33, normalizując jego działanie i przynosząc ulgę od nieprzyjemnych objawów13, 17 , 33.
Trawienie to ciężka praca
Skutkiem nieprawidłowego działania procesów trawiennych może być niestrawność. Dowiedz się, jak działa trawienie, jakie mogą być przyczyny problemów trawiennych i jak możesz w prosty sposób stymulować prawidłowe trawienie.
Iberogast®
Zaburzenia ze strony przewodu pokarmowego są zazwyczaj nie tylko wyjątkowo nieprzyjemne i związane z licznymi dolegliwościami, ale często utrudniają codzienne życie. Na szczęście istnieje Iberogast®: połączenie dziewięciu roślin leczniczych17,18,19,20 zwalczających zarówno podstawowe przyczyny17, 30 34, 35, 36, jak i irytujące objawy18, 21, 22, 23, 24, 25, 26, 27, 28.
Bibliografia:
- Furness, J . B . "The enteric nervous system and neurogastroenterology" Nat Rev Gastroenterol Hepatol, 2012 . 9: 286-294 . 7
- Schneider, S ., C . M . Wright and R . O . Heuckeroth "Unexpected Roles for the Second Brain: Enteric Nverous System as Master Regulator of Bowel Function ." Annual Review of Physiology, 2019 . 81: 235-59 .
- Camilleri, M ., B . Coulie and J . F . Tack “Visceral hypersensitivity: facts, speculations, and challenges .” Gut, 2001 . 48(1): 125–131 .
- Drossman, D . A . and W . L . Hasler “Rome IV-Functional GI Disorders: Disorders of GutBrain Interaction .” Gastroenterology, 2016 . 150(6): 1257–1261 .
- Enck, P ., F . Azpiroz, G . Boeckxstaens, S . Elsenbruch, C . Feinle-Bisset, G . Holtmann, J . M . Lackner, J . Ronkainen, M . Schemann, A . Stengel, J . Tack, S . Zipfel and N . J . Talley “Functional dyspepsia .” Nat Rev Dis Primers, 2017 . 3: 17081 .
- Holtmann, G ., A . Shah and M . Morrison “Pathophysiology of Functional Gastrointestinal Disorders: A Holistic Overview .” Dig Dis, 2017 . 35 (Suppl 1): 5–13 .
- Boland, M . "Human digestion - a processing perspective ." J Sci Food Agric, 2016 . 96: 2275-283 .
- Dinan, T . G . and J . D . Cryan "The Microbiome-Gut-Brain Axis in Health and Disease ." Gastroenterol Clin N Am, 2017 . 46: 77-89 . 45
- Stanghellini, V ., F . K . Chan, W . L . Hasler, J . R . Malagelada, H . Suzuki, J . Tack and N . J . Talley “Gastroduodenal Disorders .” Gastroenterology, 2016 . 150(6): 1380–1392 .
- Enck, P ., Q . Aziz, G . Barbara, A . D . Farmer, S . Fukudo, E . A . Mayer, B . Niesler, E . M . Quigley, M . Rajilic-Stojanovic, M . Schemann, J . Schwille-Kiuntke, M . Simren, S . Zipfel and R . C . Spiller “Irritable bowel syndrome .” Nat Rev Dis Primers, 2016 . 2: 16014 .
- Bhatia, V . and R . K . Tandon "Stress and the gastrointestinal tract ." J Gastroenterol Hepatol, 2005 . 20(3): 332-9 .
- Bhatia, V . and R . K . Tandon "Stress and the gastrointestinal tract ." J Gastroenterol Hepatol, 2005 . 20(3): 332-9 .
- Carvalho, R . V . B ., S . L . S . Lorena, J . R . de Souza Almeida and M . A . Mesquita "Food intolerance, diet composition, and eating patterns in functional dyspepsia patients ." Dig Dis Sci, 2010 . 55(1): 60-5 .
- Filipović, B . F ., T . Randjelovic, N . Kovacevic, N . Milinić, O . Markovic, M . Gajić, B . R . Filipović "Laboratory parameters and nutritional status in patients with functional dyspepsia ." Eur J Intern Med, 2011 . 22(3): 300-4 .
- Göktaş, Z ., S . Köklü, D . Dikmen, Ö . Öztürk, B . Yılmaz, M . Asıl, H . Korkmaz, Y . Tuna, M . Kekilli, E . K . Aksoy, H . Köklü, A . Demir, G . Köklü and S . Arslan " Nutritional habits in functional dyspepsia and its subgroups: a comparative study ." Scand J Gastroenterol, 2016 . 51(8): 903-7 .
- Mullan, A ., P . Kavanagh, P . O'Mahony, T . Joy, F . Gleeson and M . J . Gibney "Food and nutrient intakes and eating patterns in functional and organic dyspepsia ." Eur J Clin Nutr, 1994 . 48(2): 97-105 .
- Abdel-Aziz, H ., O . Kelber, G . Lorkowski and M . Storr “Evaluating the Multitarget Effects of Combinations through Multistep Clustering of Pharmacological Data: the Example of the Commercial Preparation Iberogast .” Planta Med, 2017 . 83(14/15): 1130–1140 .
- Company Core Data Sheet Iberogast, Version 03 from Nov, 2 2018 .
- Kelber, O ., B . Steinhoff, C . Nauert, A . Biller, M . Adler, H . Abdel-Aziz, S . N . Okpanyi, K . Kraft and K . Nieber “Ethanol in herbal medicinal products for children: Data from pediatric studies and pharmacovigilance programs .” Wien Med Wochenschr, 2017 . 167(7–8): 183–188 .
- Kroll, U ., C . Cordes "Pharmaceutical prequisites for a multi-target therapy ." Phytomedicine, 2006 . 13: 12-19 .
- von Arnim, U ., U . Peitz, B . Vinson, K . J . Gundermann and P . Malfertheiner “STW 5, a phytopharmacon for patients with functional dyspepsia: results of a multicenter, placebo-controlled double-blind study .” Am J Gastroenterol, 2007 . 102(6): 1268–1275 .
- Braden, B ., W . Caspary, N . Börner, B . Vinson and A . R . J . Schneider “Clinical effects of STW 5 (Iberogast®) are not based on acceleration of gastric emptying in patients with functional dyspepsia and gastroparesis .” Neurogastroenterology & Motility, 2009 . 21(6): 632–e625 .
- Buchert, D . “Wirkung einer fixen Kombination bei gesicherter Non-Ulcus-Dyspepsie .” Z Phytother, 1994 . 15: 24-25 .
- Gundermann, K . J ., E . Godehardt and M . Ulbrich “Efficacy of a herbal preparation in patients with functional dyspepsia: a meta-analysis of double-blind, randomized, clinical trials .” Adv Ther, 2003 . 20(1): 43–49 .
- Madisch, A ., G . Holtmann, K . Plein and J . Hotz “Treatment of irritable bowel syndrome with herbal preparations: results of a double-blind, randomized, placebo-controlled, multi-centre trial .” Aliment Pharmacol Ther, 2004 . 19(3): 271–279 .
- Madisch, A ., H . Melderis, G . Mayr, I . Sassin and J . Hotz “Ein Phytotherapeutikum und seine modifizierte Rezeptur bei funktioneller Dyspepsie .” Z Gastroenterol, 2001 . 39(07): 511–517 .
- Melzer, J ., W . Rosch, J . Reichling, R . Brignoli and R . Saller “Meta-analysis: phytotherapy of functional dyspepsia with the herbal drug preparation STW 5 (Iberogast) .” Aliment Pharmacol Ther, 2004 . 20(11-12): 1279–1287 .
- Rösch, W ., B . Vinson and I . Sassin “A randomised clinical trial comparing the efficacy of a herbal preparation STW 5 with the prokinetic drug cisapride in patients with dysmotility type of functional dyspepsia .” Z Gastroenterol, 2002 . 40(6): 401–408 .
- Liu, C .-Y ., M . H . Müller, J . Glatzle, D . Weiser, O . Kelber, P . Enck, D . Grundy and M . E . Kreis “The herbal preparation STW 5 (Iberogast®) desensitizes intestinal afferents in the rat small intestine .” Neurogastroenterology & Motility, 2004 . 16(6): 759–764 .
- Mueller, M . H ., H . Seeliger, N . Hering, M . S . Kasparek, A . H . Abdel and M . E . Kreis “Differential Desensitisation of Afferent Nerve Fibres by Iberis amara (STW 6) and Iberogast (STW 5) in the Murine Colon .” Am J Phytomed Clin Ther, 2018 . 6(1:4) .
- Müller, M . H ., C . Y . Liu, J . Glatzle, D . Weiser, O . Kelber, P . Enck, D . Grundy and M . E . Kreis “STW 5 (Iberogast) reduces afferent sensitivity in the rat small intestine .” Phytomedicine, 2006 . 13 (Suppl 5): 100–106 .
- Simmen, U ., O . Kelber, R . Jaeggi, B . Büter, S . N . Okpanyi and D . Weiser . “Relevance of the herbal combination of STW 5 for its binding affinity to the muscarinic M3 receptor .” Naunyn Schmiedeberg´s Arch Pharmacol, 2003 . 367, (Suppl 1): R22 .
- Simmen, U ., O . Kelber, S . N . Okpanyi, R . Jaeggi, B . Bueter and D . Weiser “Binding of STW 5 (Iberogast®) and its components to intestinal 5-HT, muscarinic M3, and opioid receptors .” Phytomedicine, 2006 . 13: 51–55 .
- Allescher, H . D . and H . Abdel-Aziz “Mechanism of Action of STW 5 in Functional Dyspepsia and IBS: The Origin of Multi-Target .” Dig Dis, 2017 . 35 (Suppl 1): 18–24 .
- Allescher, H . D. "Functional dyspepsia - A multicausal disease and its therapy ." Phytomed, 2006. 13 SV 2-11
- Holtmann, G ., N. J. Talley "Herbal medicines for the treatment of functional and inflammatory bowel disorders ." Clinical Gastroenterol Hepatol, 2015 . 13(3): 422-32.
- Malfertheiner, P . "STW 5 (Iberogast) Therapy in Gastrointestinal Functional Disorders ." Dig Dis, 2017 . 35: 25-29.
- Nieber, K ., V . Winkelmann, S . Hoser, O . Kelber, H . Abdel-Aziz and D . Weiser “Evaluation of the cytoprotective effects of individual and combined constituents of the herbal drug STW 5 .” Planta Medica, 2012 . 78(11):1086
- Ulrich-Merzenich, G ., L. Welslau, H. Aziz-Kalbhenn, O. Kelber, A. Shcherbakova "Synergy quantifications to identify individual contributions of combination partners to the overall activity - The example of STW 5 ." Phytomedicine, 2019. 16: 153013 .
LMR-CH-20210922-30